Over armoe, Piet Paaltjes en meer
Als ik op mijn oppasvrijdagen met Okko binnendoor het centrum in wandel, lopen we door wijken met sociale woningbouw uit de zestiger jaren en straten met intrigerende namen als Achter de teerstoof en Verbrande erven. Dit moet wel (een stukje) van de Brandersbuurt zijn waarvan de huizen in de zestiger jaren zijn gesloopt.
In de Brandersbuurt woonde de arbeidsbevolking zoals de zakkendragers en de brandersknechten. De huizen waren klein en de hygiene was ver te zoeken. Die ellende kwam nog op de zwarte roet die de stad bedekte en waar Schiedam eind negentiende eeuw de naam Zwart Nazareth aan overhield. De roetlaag werd veroorzaakt door de kolengestookte kachelsin de distilleerderijen en de glasfabrieken.
François HaverSchmidt / Piet Paaltjes
In 1864 werd Francois HaverSmith predikant in Schiedam. hij werd geraakt door de armoede en uitzichtloosheid. Als Piet Paaltjes schreef hij het gedicht Het Zwart Schiedam
….
Een kijkjen in Uw Oud Schiedam.
Och, wil het niet gansch vergeten!
Gij hebt er toch zeker ook menig uur
Van echt geluk gesleten.
Een onafboenbre roetkorst kleeft
(Dat ’s waar) er aan iederen gevel,
En over havens en straten hangt
Er een eeuwige steenkolennevel.
….
Hier mengt de gist haar zoetigen walm
Met zure spoelingdampen,
Wijl mestossenstal en beschadigde gerst
Om den prijs van Uw reukorgaan kampen.
…
De Amazing Stroopwafels blikken in hun Zwart Nazareth terug naar Paaltjes en het Schiedam van toen.
staartje
apenstaartjeweblog. 
Ooit was ik een liefhebber van en oud borreltje.
Minder en minder zit ik met een klein glaasje.
De geschiedenis en verhalen vind ik nog steeds prachtig.
Toch is het goed dat we nu iets beter wonen en werken.
Vriendelijke groet,
LikeLike
Ik denk dat je het in veel steden en dorpen terugvind, de verwijzingen.
Dichtbij huis….jouw roots..
Het bramenvlak, hazenvlak, moerberg en ga zo maar door.
Het oude IJmuiden , inmiddels voor de tweede keer herbouwd, kent die straatnamen ook.
Hoop armoe was er in die tijd, toen was er de kerk , nu de voedselbank ….
Maar dat terzijde…ik hou van die oude beelden en verhalen !!
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, dat klopt Ria! In IJmuiden vond ik dat ook leuk om dat uit te vlooien. Bij het verhaal van die armoe, moest ik ook meteen aan de huizen in de buurt van de Kanaalstraat denken (de tachtig of zo) en aan IJmuiden-oost. In veel steden is dat zo. Ook wat renovatie en sloop betreft. Dat slopen begon zo rond 1975. In Oud-IJmuiden heb ik nog met een spandoek gezeten; “Oud-IJmuiden is zo oud door achterstallig onderhoud”. Dit viel samen met mijn idee dat Schiedam 35 jaar geleden (toen kwam ik er ook een paar keertjes) helemaal niet zo mooi was……
LikeLike
In Schiedam ben ik helemaal niet bekend, maar ik vind het wel leuk om over de historie te lezen.
Ik ben geboren in Rotterdam. Mijn opa en oma woonden in Kralingen, daar stikte het van de arbeiderswoningen. Een groot gedeelte is gesloopt, maar het huis van mijn oma staat nog fier overeind. Ik vraag me regelmatig af of het oude plafond nog net zo mooi is als het in mijn herinnering was.
Groetjes Kakel
LikeGeliked door 1 persoon
Het moet een vieze bende geweest zijn. Wat dat betreft is er veel verbeterd . Die naamgevingen vind ik super!
Toen wij ruim vijftig jaar geleden in Enschede kwamen wonen was daar nog ” de Krim ” .
Een echte achterbuurt zoals je ze nu niet meer ziet.
Een laar jaar kater is alles gesloopt en nu herinnert daar niets meer aan wat er er ooit was. Toch jammer.
LikeGeliked door 1 persoon
Liep een beetje achter in Schiedam, maar ben weer helemaal bij. Super die wandelingen met je kleinzoon, prachtige herinnering voor hem, voor later …
LikeGeliked door 1 persoon
Een leger hongerigen…
armoe en ellende
zijn
grenzeloos en van alle tijden
velen die welstellend zijn draaien vlug
naar steeds meer arme jongeren hun rug
de volwassenen
van
morgen die vandaag honger lijden
Er is weinig nieuws onder de zon, Staartje. 😦
Lenjef
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je Lenjef. Je hebt gelijk. Het gebeurt nu gewoon weer. Ik hoop dat we invloed op de zon kunnen uitoefenen, zodat het onrecht zichtbaar wordt en we onze rug niet omdraaien.
LikeLike
Toevallig ben ik vorige week naar een optreden van de Amazing Stroopwafels geweest en zij vertelden ook het verhaal over Zwart Nazareth en zongen het. Dus herkenbaar.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat gedicht stamt uit de tijd dat Francois lang geen Piet Paaltjens meer was. Die was allang tussen twee biljarts verdwenen. Wat overbleef was een vroom, maar neerslachtig man. Schiedam uit zijn gedicht lijkt me een begrijpelijk decor voor zijn latere zelfmoord. Somberheid, roet, armoede… wat wil een mens nog meer.
LikeGeliked door 1 persoon